Можно одложување на Планот за раст за Западен Балкан поради неусогласеност во ЕУ

March 28, 2024
3 mins read

Европските институции се под голем временски притисок, бидејќи во април ќе се распушти Европскиот Парламент, а за таа одлука неопходна е и согласност од тие институции. Доколку следната недела не се постигне договор, постои ризик за усвојувањето на Планот за раст за земјите од регионот да се чека зимата.

За да почне распределбата на парите оваа година, ЕП треба да гласа во април. Неофицијално дознаваме дека иако позициите се доближени, сепак тие не се целосно усогласени.

Новата и последна рунда преговори меѓу институциите ќе се одржи на 4 април. Тоа е датумот кога треба да се постигне целосна согласност за текстот на одлуката. Инаку, одобрувањето на Планот за раст за регионот треба да се чека до зима, бидејќи наесен ќе се формираат нови структури на институциите на ЕУ по европските избори што ќе се одржат во јуни.

Поради изборите за Европскиот Парламент (ЕП), последната пленарна седница ќе се одржи од 21 до 24 април. Гласањето за Планот за раст беше планирано за последната пленарна седница.

Но, пред гласањето на пленарната седница, текстот на договорот за Планот за раст треба да се договори со Советот на ЕУ, потоа овој текст да биде одобрен од буџетските и надворешнополитичките комитети на ЕП.

Високи функционери вклучени во меѓуинституционалните преговори за планот за раст за Радио Слободна Европа (РСЕ) велат дека желбата е првите исплати да бидат извршени во втората половина на оваа година.

„Ако не се постигне договор меѓу Советот на ЕУ и Европскиот Парламент, тогаш овој наш план ќе биде загрозен“, изјави еден европски дипломат за Радио Слободна Европа.

Што го попречува донесувањето одлуки?

Улогата на овие институции во процесот на одобрување финансиски средства е главниот камен на сопнување во процесот на усогласување на текстот на конечната одлука, велат добро упатени извори кои се запознаени со процесот.

Имено, Советот на ЕУ, кој се состои од 27 членки на Европската Унија, сака да го има главниот збор кога станува збор за прифаќање на реформската програма, додека пак и Европскиот Парламент инсистира да ја има истата улога.

Според предложениот план, за земјите од регионот да бидат корисници на финансиски средства од Планот за раст, мора да докажат дека иницирале одредени реформи. Дури откако ќе се потврди дека реформите се во вистинска насока, ЕУ одлучува за исплатата.

Што е планот за раст?

Планот за раст за Западен Балкан беше претставен од Европската Комисија во ноември 2023 година.

Тој изнесува шест милијарди евра, од кои две милијарди се во форма на грантови, додека останатите четири милијарди се во форма на заеми со поволни услови.

Целта на Европската Комисија е да ја удвои економијата на регионот во следните десет години.

Планот за раст за Западен Балкан се заснова на четири столба.

Тие имаат за цел да ја подобрат економската интеграција на партнерите од Западен Балкан со единствениот пазар на ЕУ, да ја поттикнат економската интеграција во регионот преку заеднички регионален пазар, да ги забрзаат основните реформи и да ја зголемат финансиската помош преку Инструментот за реформи и раст на Западен Балкан.

За да може Планот за раст да биде правно обврзувачки неопходна е согласност од сите институции на ЕУ, кои продолжуваат со таканаречениот „трилог“ за усогласување на конечниот текст.

Пред почетокот на „трилогот“, како што се нарекуваат преговорите меѓу Парламентот, Советот и Европската Комисија, секоја институција го одобрува својот став и мандат за тие преговори.

Исплата само со потврда дека се исполнети условите

Сите три институции на ЕУ инсистираа земјите од регионот да исполнат низа од не толку лесни критериуми за да го искористат пакетот финансиска помош.

Меѓу нив се основните критериуми кои важат подеднакво за сите земји-членки. Тие се однесуваат на владеењето на правото, почитувањето на принципите на демократијата, институционалните реформи и преземањето на неопходните чекори за да се осигура дека средствата нема да се злоупотребат.

Покрај критериумите поврзани со реформите и владеењето на правото, постојат и критериуми од политички карактер.

За Косово и Србија постои „уште еден услов“ поврзан со напредокот во процесот на нормализација на односите.

Преовладува ставот дека санкциите не треба да бидат предуслов. Усогласувањето со надворешната политика исто така ќе игра важна улога во распределбата на средствата, иако не и клучна.

Изворите на РСЕ потврдија дека во овој поглед е надминато несогласувањето меѓу институциите.

Додека Европскиот Парламент инсистираше усогласувањето со надворешната политика, вклучително и санкциите против Русија, да биде предуслов за распределба на финансиските ресурси, преовладуваше ставот на другите институции, кои се залагаа за очекувања на земјите од регионот да се прилагодат на надворешната политика и неексплицитен предуслов.

Оптимизам дека Планот за раст сепак ќе биде донесен навреме

И Европскиот Парламент и Советот на ЕУ веруваат дека ќе се надминат разликите во однос на улогата на институциите на ЕУ во управувањето со планот за раст и реформи за Западен Балкан. Официјалните лица вклучени во процесот веруваат дека има простор за оптимизам дека сите процедури ќе бидат завршени во текот на следните два месеци за планот конечно да биде одобрен оваа пролет.

„Со ова ќе испратиме јасна порака до земјите од регионот дека сакаме да им помогнеме во реформите и економскиот раст и на тој начин побрзо ќе бидат подготвени за интеграција во ЕУ“, изјави еден претставник на ЕУ.

Извор: slobodnaevropa.mk

MARKETING

MARKETING

Претходно

Два пожара на отворено во последното деноноќие

Следно

Трет ден од потрагата по исчезнатата Данка, проверка на базните станици и телефоните на родителите

Latest from Blog

ФОТО: Невеш со емотивна објава се прости од Жота – „Животот нè спои и сега ништо не може да нè раздели“

Фудбалскиот свет сè уште е во шок по трагичната смрт на ѕвездата на Ливерпул и португалски репрезентативец, Диого Жота заедно со својот брат Андре го загуби животот во сообраќајна несреќа во четвртокот

АТС АММО: Пожарот во близина на Самоков целосно локализиран и изгаснат, без опасност по фабриката

Компанијата АТС АММО од Самоков, Македонски Брод, излезе со соопштение по повод денешниот пожар што избувна во близина на нивната фабрика. Од таму информираат дека пожарот бил целосно локализиран и веднаш потоа

Високи температури утре низ државата; портокалово предупредување од УХМР

Утре (недела, 6 јули 2025) се очекува стабилно, претежно ведро време со изразен пораст на температурата и активен портокалов аларм за екстремна горештина на целата територија на Македонија. Општинските служби советуваат ограничување

Израел ќе испрати делегација во Катар на преговорите за прекин на огнот во Појасот Газа

Израелски медиуми објавија дека Израел ќе испрати делегација во Катар која ќе преговара за ослободување на заложниците и прекин на огнот во Појасот Газа. Но, не е прецизирано кога израелската делегација ќе

Клековски им порача на крушевчани дека со смената на локалната власт во градот ќе направат уште повеќе

Членот на Извршниот комитет на ВМРО ДПМНЕ Клековски денеска во посета на крушевските села и на самото Крушево со ветување дека кога ќе ја преземат локалната власт, ќе направат уште повеќе за
Go toTop