Кинеските истражувачи открија 41 свлечиште на Месечината од 2009 година досега, користејќи сателитски снимки со висока резолуција.
Истражувачите пронајдоа докази за одрони на површината на нашиот природен сателит и велат дека овие свлечишта најверојатно се предизвикани од месечевите подземни потреси, а не од удари од астероиди, како што се сметаше претходно. Одроните, инаку, се откриени со споредување на 562 пара сателитски снимки од вкупно 74 нестабилни локации направени во различни периоди. Имено, научниците истакнуваат дека месечевите потреси може да бидат полоши од земјотресите со иста големина, бидејќи Месечината е сува и нема вода во нејзините карпи за да го апсорбира ударот. Сеизмичките бранови бавно губат енергија на Месечината, па затоа потресите можат да траат со часови, тресејќи ги структурите многу подолго. Научното истражување е објавено во „Нејшнал сајенс ривју“ (National Science Review).
Во споредба со свлечиштата на Земјата, оние на Месечината се многу помали, обично со должина од околу километар и ширина од 100 метри. Тие исто така, обично не се подлабоки од еден метар и се состојат од околу 100.000 кубни метри материјал.
„Иако месечевите потреси беа откриени за време на мисиите Аполо, конвенционалната геолошка наука претпоставуваше дека ендогената активност на Месечината во суштина престанала, оставајќи ги проценките за геолошката сеизмичка опасност на Месечината во голема мера неистражени“, пишуваат научниците.
Повеќето од нив, според наводите, се најдени на стрмни падини (од 24 до 42 степени), како што се ѕидовите на кратерите, наборите, ридовите и вулканските дамки. Повеќето од нив се исто така концентрирани во источниот басен Маре Имбриум, што значи дека оваа област е сеизмички активна.
„Иако изворите на ендогената сеизмичка активност на Месечината сè уште не се целосно разбрани, ова толкување е во согласност со сегашната термичка состојба на Месечината, дека нејзината внатрешност е сè уште доволно активна за да предизвика ендогена сеизмичка активност“, се наведува.
Се смета дека овој дел од Месечината е формиран со судир со протопланета за време на доцната фаза на тешко „бомбардирање“ од минатото на Сончевиот Систем. Истражувачите, исто така, пронајдоа нови ударни кратери на Месечината, но открија дека помалку од 30 отсто од нив се совпаднале со лизгања на земјиштето. Се претпоставува дека сѐ ова укажува дека повеќето лизгања на земјиштето се предизвикани од внатрешни потреси на Месечината, што значи дека таа е сè уште геолошки активна. Ова не е само по себе интересно, туку покажува и дека Месечината не е толку геолошки „мртва“ како што се веруваше некогаш.
Ваквите наоди помагаат и во мапирањето на сеизмичките зони во рамките на Месечината, коишто претходно беа тешки за откривање. Тие, исто така, нудат податоци за термичката еволуција на Месечината.
Гледајќи напред, идентификувањето на активните сеизмички зони на Месечината ќе помогне и во планирањето на безбедни места за слетување за идните човечки и безчовечки мисии и за бази на Земјиниот природен сателит. Кина, на пр., сака да изгради станица на Јужниот Пол на Месечината најрано до 2035 година.
Иако опасноста од лизгање на земјиштето е релативно низок во целина, живеалиштата и опремата треба да избегнуваат стрмни или сеизмички области. Исто така, се посочува дека поставувањето сеизмометри на клучни места е одличен следен чекор за подобро испитување на внатрешноста на Месечината. Всушност, кинеската мисија „Чанг’е-8“ (2029) ќе однесе сеизмометар до Јужниот Пол. Кога ќе бидат откриени потреси на Месечината, сателитите можат брзо да ги потврдат трагите од свлечишта во епицентарот, поврзувајќи ги тие потреси со промените на почвата на површината.
Извор: kurir.mk
