Ова е изборот на 10 успешни филмови кои ги донесоа најубавите еколошки приказни на големото платно – вклучително и некои за коишто можеби не сте биле сигурни дека се застапуваат за заштита на природната средина, за планетата и за заканите што се предизвикани од самите нас, од луѓето.
- Бамби (1942)
Цртаните на Волт Дизни можеби не се она што ни паѓа на ум кога размислуваме за зелените проблеми. Но, оваа приказна за млад елен беше многу важна за формирање на дебатата. Односот на Бамби со шумата и неговите пријатели научи една генерација деца да ја ценат природната средина и да ја мислат шумата како живеалиште, место за живеење, наместо застрашувачко место каде што демнат волците. Всушност, вистинската опасност во шумата се луѓето, а конкретно ловецот кој ја убива мајката на Бамби во сцена која остана запаметена во сеќавањето на многу генерации. Филмот Бамби беше толку моќен што рекреативниот лов се намали по објавувањето на филмот. До денес, лоби групите кои се залагаат за лов го осудуваат „Ефектот Бамби“, антропоморфното сочувство со слатки животни што нè тера да се спротивставиме на луѓето кои ги убиваат од забава.
- Планетата на мајмуните (1968)
Оваа револуционерна адаптација на романот на Пјер Бул дојде во година на социјални немири. Астронаутот на Чарлтон Хестон е вистинска фигура. Беше познат какоМојсеј. Тој сега се наоѓа на планета каде што мајмуните се во надмоќ, а луѓето се сурови животни и се третираат како такви. Метафората очигледно може да се однесува и расните односи – „Тргни ги рацете од мене, валкан мајмун!“, ќе повика Хестон, но и за зголемување на свеста за правата на животните. Ако сме одбиени од сегрегираното општество на мајмуните и начинот на кој тие се однесуваат кон луѓето, зарем не треба да испитаме како се однесуваме со животните во нашиот свет и нашите сопствени хиерархии? (Неодамнешната приквел трилогија поексплицитно ги истражува овие точки.) Познатиот последен кадар открива дека целиот филм е исто така предупредување за деструктивноста на човештвото.
- Ерин Брокович (2000)
Врз основа на вистинска приказна, Ерин Брокович ја раскажува приказната за самохрана мајка која додека работела како правник, се впушта во „војна“ со претпријатие за гас и вода, обвинувајќи ги дека предизвикуваат контаминација на водата во малиот град Хинкли, Калифорнија. Филмот на Стивен Содерберг изгледа како враќање во социјално ангажираното кино од 1970-тите, а Џулија Робертс доби Оскар за улогата на обична жена способна да донесе извонредни промени. Вистинската Брокович и денес останува цврст застапник за правото на чиста вода и воздух и продолжува со своето застапување и активизам за заедниците низ целата земја.
- „Денот по утре“,(The Day After Tomorrow (2004)
Роланд Емерих веќе ја доведе човечката раса во опасност од истребување со неговиот филмски филм за инвазија на вонземјани, „Денот на независноста“, а потоа го воскресна јапонскиот атомски кошмар „Гоџила“ пред портите на Њујорк, но со „Денот по утре“, климатските промени за прв пат станаа лошиот. Науката беше сомнителна – прикажувајќи супербура која носи речиси моментално ледено доба – но филмот беше огромен успех и докажа дека прашањата може да се покренат на начин што ќе допре до широк дел од јавноста, како и да се направи значителен профит за студиото.
- Непријатна вистина (2006)
Потпретседателот Ал Гор можеше да ја заврши својата политичка кариера како најпознатиот губитник на претседателските избори во САД. Но, тој успеа да направи последователен втор чин во неговиот политички живот со овој документарен филм награден со Оскар. Филмот ги прикажува на достапен начин и со убедлив аргумент климатските промени предизвикани од човекот и, од суштинско значење, нуди надеж и решенија. Продолжението беше снимено во 2017 година, а имаше и други фактографски филмови од висок профил, како што е „Пред потопот“ на Леонардо ди Каприо, но ова е сепак највлијателниот документарен филм досега снимен за климатските промени.
- Аватар (2009)
Режисерот и конзерватор Џејмс Камерон ги меша своите страсти во еден од комерцијално најуспешните филмови некогаш снимени. Аватар, исто така, е остра критика за корпоративната алчност и го брани статусот на домородните народи и експлоатацијата на природата. На планетата Пандора, луѓето безмилосно го бараат вредниот необтаниум бзе да биудат загрижени за уништувањето што го предизвикуваат на животната средина или на народот Наави што живеат таму. Некои го критикуваа недостигот на суптилност на Камерон, но со своите зачудувачки специјални ефекти и возбудливите акциони секвенци Аватар стана светски хит и ги отвори очите на новата публика за борбите на домородните луѓе и околината.
- Опенхајмер (2023)
Филмот на Оскаровецот на Кристофер Нолан е предупредувачка приказна за односот помеѓу технологијата и научната заедница и нејзините потенцијални негативни последици. Филмот го прикажува Џ. Роберт Опенхајмер како брилијантен, но и како човек воден од амбиции кои го заслепуваат за благосостојбата на светот. Паралелите меѓу развојот на атомската бомба и штетата што се нанесуваа на животната средина од страна на индустрискиот развој, се во изобилство. Ова беше сериозен филм за важни прашања кој допре до најшироката можна публика и триумфираше на изборот на Оскарите.
- Дина, делови 1 и 2 (2021, 2024)
Научно-фантастичниот роман на Френк Херберт од 1965 година беше инспириран од неговиот интерес за екологијата и конкретно за опустинувањето. Тој го комбинира ова со приказната за Т.Е. Лоренс во Првата светска војна и неговото знаење и емпатија кон културата на Индијанците. Супстанцијата наречена Зачин (Спајс) – која е од суштинско значење за меѓугалактичките патувања – е минирана од различни експлоататорски аристократски семејства, без никакво размислување за домородното население на планетата Дина. Во возбудливата адаптација на Дени Вилнев, прашањата за правата на домородците и експлоатацијата на животната средина одат рака под рака со една од најспектакуларните филмски франшизи во последните години.
- Дивиот робот (2024)
Адаптација на серијата книги за деца на Питер Браун, Дивиот робот оди по стапките на успешните филмови како Wall-E и The Iron Giant, докажувајќи дека често го учиме најдобриот начин да се однесуваме кон природниот свет од највештите метални креации. Во овој случај тоа е бродоломниот робот Роз, изразен од Лупита Нионго. Островот каде режисерот Крис Сандерс ја поставува приказната има изглед инспириран од класичната анимација на старата школа Дизни и Хајао Мијазаки. Важната лекција од овој филм е дека ние сме тука да помогнеме, да се грижиме и да го споделуваме светот, наместо да го искористуваме.
ИЗВОР: racin.mk
