На 98-годишна возраст почина Жак Делор – архитектот на модерната ЕУ

Лидерите на ЕУ изразувајќи сочувство до семејството на Делор, не штедат зборови за да го опишат неговиот придонес во создавањето на, како што велат, нашата Европа

Поранешниот претседател на Европската комисија Жак Делор – опишан како архитект на модерната Европска Унија – почина денеска на 98-годишна возраст, соопшти неговото семејство. 

Делор, кој беше посветен застапник на повоените европски интеграции, беше претседател на Европската комисија во три мандати, подолго од кој било друг, од од јануари 1985 година до крајот на 1994 година.  

За време на неговото раководење со Комисијата беше завршен процесот на создавање на единствен пазар, што овозможи слободно движење на луѓе, стоки и услуги во рамките на Унијата. Тој ги постави темелите за воведување на единствената европска валута – еврото, а ја водеше и изградбата на заедничка надворешна и безбедносна политика на Унијата.  

Ќерката на Делор, Мартин Обри, инаку градоначалничка на Лил од редовите на социјалистите, изјавила дека тој починал во сон во неговиот дом во Париз.  

Лидерите на ЕУ изразувајќи сочувство до семејството на Делор, не штедеа зборови за неговиот придонес во создавањето на модерната Европска Унија.  

Францускиот претседател Емануел Макрон за Делор, кој исто така беше француски министер за финансии од 1981-1984 година, рече дека бил „државник со француска судбина“ и „неисцрпен творец на нашата Европа“. 

„Неговата посветеност, неговите идеали и неговата праведност секогаш ќе не инспирираат. Ја поздравувам неговата работа и неговиот спомен и ја споделувам болката на неговите најблиски“,

рече Макрон.  

Homme d’État au destin français.
Inépuisable artisan de notre Europe.
Combattant pour la justice humaine.

Jacques Delors était tout cela.

Son engagement, son idéal et sa droiture nous inspireront toujours. Je salue son œuvre et sa mémoire et partage la peine de ses proches. pic.twitter.com/3D5FBvdduh

— Emmanuel Macron (@EmmanuelMacron) December 27, 2023

Актуелната претседателка на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, за Делор рече дека е „визионер кој ја направи нашата Европа посилна“.   

Jacques Delors était un visionnaire qui a rendu notre Europe plus forte.

L’œuvre de sa vie est une Union européenne unie, dynamique et prospère.

Elle a façonné des générations entières d’Européens, dont la mienne.

Honorons son héritage en renouvelant sans cesse notre Europe.

— Ursula von der Leyen (@vonderleyen) December 27, 2023

Претседателот на Европскиот совет, Шарл Мишел, го опиша како „голем Французин и голем Европеец“ кој „влегол во историјата како еден од градителите на нашата Европа“. 

Jacques Delors a conduit la transformation de la Communauté économique européenne vers une véritable Union, fondée sur des valeurs humanistes et appuyée sur un marché unique et une monnaie unique, l’euro.

Il en fut un défenseur à la fois passionné et concret, jusqu’à ses…

— Charles Michel (@CharlesMichel) December 27, 2023

Француски социјалист Делор цврсто веруваше во повоената интеграција на Европа. Како и единствениот пазар и еврото, во неговиот мандат ЕУ го виде создавањето на Шенгенскиот договор за патување и Еразмус програмата за размена на студенти, потсетува Би-би-си. 

За време на мандатот на Делор, тогашната 12-члена унија ги постави условите за евентуално прифаќање на поранешните комунистички држави од Централна и Источна Европа по падот на Берлинскиот ѕид во 1989 година. 

Како тврдокорен федералист, Делор страсно се залагаше за „сè посилна унија“ и често беше во судир со тогашната британска премиерка Маргарет Тачер, која енергично се спротивставуваше на секое пренесување на власта во Брисел. 

Тачер го опиша извештајот на Делор од 1989 година, во кој се повикува на економска и монетарна унија, како неприфатлив, бидејќи тоа ќе одземе многу економски политики од рацете на британскиот парламент. 

Во интервјуто по повод 50-годишнината од основањето на Римскиот договор во март 2007 година, Делор за Ројтерс изјави дека е загрижен оти ЕУ може да се распадне во рок од 20 години, доколку не ги реформира своите институции за да го насочи донесувањето одлуки. 

Помалку од една деценија подоцна, Велика Британија гласаше за напуштање на ЕУ.  

И покрај тоа, Делор во тоа време изрази гордост за досието на ЕУ во ширењето на мирот, просперитетот, демократијата и владеењето на правото на континентот жигосан од војни, диктатури и злосторства. 

По напуштањето на функцијата во 1995 година, Делор одби да се кандидира за францускиот претседател и покрај огромното водство на анкетите.