Во Соединетите Американски Држави,
околу 17 проценти од луѓето со дијабетес се недијагностицирани, а тоа е
најчесто кај помладите луѓе.
Раниот скрининг и дијагноза се
клучни за спречување на сериозни долгорочни компликации од дијабетес како што
се срцеви заболувања, откажување на бубрезите и губење на видот.
Нова глобална студија покажа дека
речиси половина од луѓето со дијабетес не го знаат тоа и дека помладите луѓе
имаат поголема веројатност да не бидат свесни за тоа и да останат
недијагностицирани.
Во Соединетите Американски Држави,
бројките се подобри од глобалниот просек – истражувачите проценуваат дека околу
1 од 6 Американци со дијабетес (17 проценти) не знаат дека ја имаат состојбата.
Иако Соединетите Американски Држави
се справуваат подобро од глобалниот просек, сè уште постои јаз во дијагнозата,
вели водечкиот автор на студијата, Лорин Стафорд, истражувач во Институтот за
здравствени метрики и евалуација на Универзитетот во Вашингтон во Сиетл.
„Со оглед на поголемата неосигурена
популација во Соединетите Американски Држави во споредба со другите земји со
високи приходи, веројатно е дека овој фактор игра поголема улога во
недијагностицираниот дијабетес во Соединетите Американски Држави. Младите
возрасни лица во Соединетите Американски Држави, како и во остатокот од светот,
веројатно не се свесни за својот дијабетес“, вели Стафорд. Глобално, 44
проценти од луѓето со дијабетес не се свесни дека го имаат.
Користејќи ја програмата за глобално
оптоварување на болести, истражувачите извлекоа податоци од национално
репрезентативни анкети, објавени студии и необјавени податоци од 204 земји и
територии од 2000 до 2023 година.
За секоја локација, година, возрасна
група и пол, тие ја проценија пропорцијата на луѓе со дијабетес кои биле:
* Недијагностицирани
* Дијагностицирани, но не се
лекувани
* Третирани (дефинирани како
моментално земање инсулин или други лекови за намалување на шеќерот во крвта),
но не ја достигнале својата цел
* Третирани и на целта
Повеќето од луѓето во студијата
имале дијабетес тип 2
Истражувачите откриле дека во 2023
година, само околу 56 проценти од луѓето со дијабетес во светот биле формално дијагностицирани.
Тоа значи дека околу 248 милиони
луѓе ја имале болеста, но не знаеле за неа. Во Соединетите Американски Држави,
околу 8 од 10 луѓе со дијабетес се дијагностицирани, што е меѓу највисоките
стапки во светот.
Студијата покажа дека во светот,
само околу 40 проценти од луѓето со дијабетес кои биле на лекување постигнувале
оптимални резултати и го намалувале нивото на шеќер во крвта. Покрај промените
во животниот стил, третманите вклучуваат инсулин, метформин и понови лекови
како GLP-1.
Помладите луѓе се склони да не бидат
свесни за својот дијабетес
– Резултатите покажаа дека помладите
луѓе имаат најголема веројатност да бидат недијагностицирани. Глобално, само 1
од 5 лица под 35 години биле свесни дека имаат дијабетес, рече Стафорд.
Иако стапката на недијагностициран
дијабетес е поголема кај помладите луѓе, тие исто така имаат помала преваленца
на дијабетес во споредба со постарите возрасни лица, вели д-р Сун Ким,
ендокринолог и вонреден професор по медицина на Медицинскиот центар на Универзитетот
Стенфорд во Калифорнија.
Во Соединетите Американски Држави,
околу 3,6 проценти од луѓето на возраст од 20 до 39 години имаат дијабетес, а
околу 1 од 3 од тие луѓе се недијагностицирани, вели д-р Ким, која не била
вклучена во студијата.
Зошто толку многу луѓе со дијабетес се недијагностицирани?
– Постојат неколку причини зошто
луѓето може да живеат со дијабетес без да го знаат тоа, рече Стафорд.
Во споредба со постарите возрасни
лица, помладите луѓе имаат помала веројатност да одат на редовни прегледи и
скрининг. Ова значи дека тие често остануваат недијагностицирани сè додека не
се развијат компликации. Ова е особено загрижувачко бидејќи развојот на
дијабетес тип 2 на помлада возраст е поврзан со посериозни компликации со текот
на времето.
„Компликациите од дијабетесот може
да вклучуваат слепило, потреба од ампутации, заболување на бубрезите во
последна фаза, срцеви удари и мозочни удари“, вели Ким.
Некои луѓе со дијабетес воопшто немаат симптоми
За жал, луѓето со благо покачено
ниво на гликоза во крвта [шеќер во крвта] можат да бидат асимптоматски, поради
што многумина остануваат недијагностицирани“, вели Ким.
Како што нивото на гликоза во крвта
се зголемува, симптомите се влошуваат и може да вклучуваат:
* Жед
* Често мокрење
* Заматен вид
* Замор
* Инфекциите,
како што се вагиналните габични инфекции, може да бидат чести
Ризици од недијагностициран дијабетес
Нелекуваниот дијабетес може полека,
но сериозно да го оштети телото. Со текот на времето, високиот шеќер во крвта
може да ги оштети бубрезите, нервите, црниот дроб и очите, вели Ким, додавајќи:
– Дијабетесот, исто така, го
зголемува ризикот од мозочен удар, деменција и одредени видови рак. Раната
дијагноза на дијабетес е важна бидејќи овозможува навремено лекување за да се
спречат или одложат долгорочните компликации, вели д-р Рита Калиани, главен
научен и медицински службеник на Американското здружение за дијабетес.
Зошто е важен скринингот?
Американското здружение за дијабетес
препорачува сите возрасни лица да започнат со редовен скрининг за дијабетес на
35-годишна возраст, дури и ако немаат фактори на ризик.
Луѓе кои се со прекумерна тежина или
дебели со еден или со повеќе фактори на ризик (како што
се висок крвен притисок или семејна историја) треба да започнат со скрининг на
порана возраст, вели Ким, додавајќи:
– За луѓето од азиско потекло,
забележува таа, критериумите за прекумерна тежина и дебелина започнуваат од
помала тежина.
Без разлика дали имате фактори на
ризик или не, препораката на Сан е иста – направете скрининг.
– Доколку е можно, треба да
разговарате за вашите грижи со вашиот матичен лекар, вели таа.
Извор: vecer.mk
