Истражувачки тим од Универзитетот Стеленбош во Јужна Африка неодамна откри ретка група фенолни соединенија наречени флавоалкалоиди во листовите од канабис. Овие соединенија претходно беа непознати како составен дел на марихуаната и се соединенија со потенцијално вредни лековити својства, отворајќи нови можности за научни истражувања и можна примена во фармацијата.
Позната е по своите канабиноиди
Канабисот е тревно растение од семејството Cannabaceae, по потекло од западна или централна Азија, кое се одгледува повеќе од шест илјади години за различни цели – од производство на текстил до медицинска употреба. Родот Cannabis покажува исклучителна варијабилност, а поради честото вкрстување и селективно одгледување, разликите меѓу сортите повеќе не можат јасно да се видат со голо око. Затоа, научниците сè повеќе се потпираат на хемиска анализа на сортите за да ги разликуваат едни од други.
Канабисот е хемиски многу комплексно растение – досега се идентификувани повеќе од 500 различни соединенија во неговиот вид. Брзиот глобален раст на индустријата за канабис во последниве години предизвика бум во научните истражувања, при што неодамна се откриени и опишани многу нови соединенија.
Фитоканабиноидите добија најголемо внимание во истражувањата поради нивните психоактивно и терапевтско дејство, но има сè повеќе докази дека комбинациите од соединенија во канабисот се поефикасни од поединечните изолати. Овој синергистички ефект, ја нагласува важноста на истражувањето на други групи фитохемикалии во растението, покрај вообичаените канабиноиди како што се THC, CBD и други.
Канабисот, меѓу другото, содржи фенолни соединенија, флавоноиди, група фенолни соединенија што растенијата ги произведуваат за да се одбранат од стрес, УВ зрачење и патогени, и кои се познати по нивните антиоксидантни, антиинфламаторни и антиканцерогени дејства. Сепак, додека флавоноидите се чести кај растенијата, флавоалкалоидите, откриени во нова студија, се исклучително ретки во природата.
Алкалоидите се група соединенија што содржат азот, а многу од нив, вклучувајќи ги кофеинот, морфиумот, никотинот и други, имаат моќни фармаколошки дејства.
Што се флавоалкалоиди?
Флавоалкалоидите се фенолни соединенија кои ја комбинираат структурата на флавоноидите со алкалоиден сегмент, богат со азот. Токму оваа комбинација ги прави ретки и интересни за биомедицината.
Иновативен метод користен за откривање на соединенија
Водачот на студијата, д-р Магриет Милер, аналитички хемичар во лабораторијата LC-MS во Централниот аналитички објект на Универзитетот Стеленбош, и нејзините колеги ги анализирале листовите и цветовите на три комерцијално одгледувани сорти канабис. Во нивната студија, тие користеле напредни техники – таканаречена сеопфатна дводимензионална течна хроматографија во комбинација со масна спектрометрија со висока резолуција.
Милер вели дека барала нова примена за методите што ги развила, откако тие се покажале како успешни на грозје, вино и чај од ројбос. „Решив да ги применам овие методи на канабис затоа што знаев дека станува збор за хемиски сложен примерок и дека фенолните соединенија во канабисот сè уште не се доволно истражени“, објаснува таа.
Овој пристап му овозможил на тимот да ги одвои флавоалкалоидите од бројните, многу позастапени флавоноиди во канабисот. Вкупно, тимот идентификувал 79 фенолни соединенија, од кои 25 биле првично пријавени во канабисот, а 16 од нив биле класифицирани како флавоалкалоиди. Овие флавоалкалоиди биле пронајдени претежно во листовите на еден од проучуваните сорти на канабис.
Флавоалкалоидите се тешки за идентификување
Магриет Милер истакнува дека анализата на растителните фенолни соединенија е тешка поради нивната ниска концентрација и високата структурна разновидност. „Повеќето растенија содржат екстремно сложени мешавини на фенолни соединенија, додека флавоноидите се широко распространети во растителниот свет, флавоалкалоидите се екстремно ретки по природа“, додаде таа.
Раководителот на истражувачката група, проф. Андре де Вилиер, објасни дека токму напредните методи на истражување го овозможиле новото откритие. „Флавоалкалоидите се присутни во екстремно мали количини и без дводимензионална хроматографија тие едноставно би се изгубиле во позадина“, објаснува тој.
Што е дводимензионална хроматографија?
Дводимензионалната хроматографија е техника што ги одделува соединенијата преку две независни фази на разделување, со што се постигнува поголема прецизност при работа со сложени смеси.
Масената спектрометрија со висока резолуција е постапка што го мери односот маса-полнеж на молекулите. Високата резолуција значи дека може да се разликуваат соединенија со многу слични маси.
Зошто е важно ова откритие?
Досега, листовите од канабис често се сметаа за нуспроизвод или отпаден производ на индустријата, бидејќи фокусот беше ставен на цветовите и канабиноидите, новите истражувања покажаа дека тие може да содржат вредни, претходно непознати соединенија со потенцијал за фармацевтска употреба.
Што е следно?
Ќе бидат потребни понатамошни истражувања за да се потврди присуството на флавоалкалоиди во канабисот и да се проучат нивните хемиски својства и фармаколошкиот потенцијал. Следните чекори би можеле да вклучуваат изолација, вештачка синтеза, тестирање за биолошка активност и евентуално развој на нови лекови или додатоци во исхраната. Со текот на времето, би можело да се идентификуваат и сорти на канабис што содржат флавоалкалоиди со цел да се развијат сорти кои би ги содржеле во повисоки концентрации.
Извор: vecer.mk
