АНКАРА (АА)
– Сумеје ДИЛАРА ДИНЧЕР
Дипломатскиот форум Анталија (АДФ) во следните три дена ќе собере учесници од 147 земји и повторно ќе биде главниот глобален собир за дипломатијата, јавува Анадолу.
Третиот Дипломатски форум Анталија почнува утре и во текот на тридневната програма ќе собере речиси 4.500 учесници, меѓу кои 19 шефови на држави, 73 министри и 57 претставници на меѓународни организации.
„Ставањето на дипломатијата во прв план во време на криза“ е главната тема на овогодинешниот дипломатски собир во Анталија, а учесниците ќе разговараат за голем број важни теми и кризи, како што се климатските промени, миграциите, антиисламизмот, трговските војни и вештачката интелигенција.
Инаугуративниот АДФ во 2021 година собра близу 2.000 учесници, а годинешниот очекува речиси 4.500 учесници. На вториот АДФ-У одржан во 2022 година имаше 30 панели, а на годинешниот ќе има 52 панели.
Најавени се многубројни изложби на кои ќе присуствуваат не само дипломати и политичари, туку своето мислење ќе го кажат и студенти, интелектуалци, невладини организации и светот на бизнисот.
На Форумот ќе биде отворена и изложбата „Векот на Турција“, која ја открива визијата на земјата за иднината во областа на уметноста, енергетиката, одбраната и индустријата.
На учесниците на Форумот ќе им биде прикажан и дел од изложбата „Нескршливи соништа: Изложба на детски сликари во Газа“, која ја одржува Дирекцијата за комуникации на Претседателството на Туркије во Истанбул, а организаторите на АДФ сакаат да го свртат вниманието на хуманитарната трагедија во блокираниот Појас Газа на овој начин.
Церемонијата на отворање ќе биде придружена со преводи на француски, шпански, арапски и руски.
– Панели
Веднаш по отворањето на АДФ ќе има лидерски панел со наслов „Да ја ставиме дипломатијата во прв план во време на криза“, што е и главна тема на овогодинешниот АДФ.
За време на едночасовната средба на оваа тема ќе зборуваат претседателите на Бугарија, Косово, Сомалија и Џибути.
На вториот панел, претседателите на Мадагаскар, Гвинеја-Бисао и Конго ќе разговараат за тоа како да се промовира мултилатерализмот во време на криза.
Во рамките на форумот беа најавени и регионални панели кои ги опфаќаат земјите од Африка, Латинска Америка и Азиско-пацифичкиот Регион, на кои Туркије придава големо значење во надворешната политика.
Министрите за надворешни работи на Србија, Црна Гора, Босна и Херцеговина, Северна Македонија и британскиот специјален претставник за Балканот ќе зборуваат на панел за прашања на Балканот. За време на панелот ќе се разговара за предизвиците и можностите на земјите од Балканот.
На Форумот ќе бидат одржани уште два панели, Евроазија и Туркискиот свет и за Организацијата за црноморската економска соработка (БСЕЦ), на кои ќе се разговара за безбедносните прашања.
На министерско ниво ќе се разговара за понатамошна институционализација и подобрување на Организацијата на туркиските држави (ТДТ) во 21 век и како може да се подобри соработката во таа организација. На панелот ќе учествуваат шефот на делегацијата на турскиот Парламент во Парламентарното собрание на НАТО (PA) и поранешен министер за надворешни работи Мевлут Чавушоглу.
На панелот насловен „Евроазија“ ќе се разговара не само за регионалните прашања, туку и за можностите за економска соработка, а претседателите на регионалните организации и претставниците на одделни земји ќе разговараат и за прашањето за „поврзаност“.
– Африка
Ќе се одржи уште една регионална сесија со фокус на Африка, на која ќе се нагласи воспоставувањето соработка со заштита на правата на сите земји. Најавени се два панели за Африка.
Првиот панел ќе биде за регионот Сахел, кој неодамна се најде во центарот на вниманието на јавноста со безбедносните и терористичките проблеми. Панелот ќе ги слушне очекувањата на земјите од регионот и ќе разговара за тоа како може да се постигне соработката. На панелот ќе присуствуваат министрите за надворешни работи на Сенегал, Чад, Мали, Буркина Фасо и заменик-министерот за надворешни работи на Гана.
На вториот панел за Африка ќе се разговара за можностите што ги нуди тој континент и неговото место и важност за иднината. Министрите за надворешни работи на Камерун, Зимбабве, Мозамбик, Габон и Намибија ќе зборуваат за развојниот потенцијал на континентот.
На АДФ исто така ќе се одржат и регионални сесии на кои ќе се разговара за трансформацијата во Латинска Америка и развојот во Азиско-пацифичкиот Регион. Ќе има и посебна сесија за Блискиот Исток, а за проблемите во овој регион ќе се разговара во различни димензии на четири посебни панели.
– Панел „Контакт-група за Газа“
На панелот „Контакт-група за Газа“, чиј домаќин ќе биде турскиот министер за надворешни работи Хакан Фидан, ќе се разговара за прашањето за Палестина, и иницијативите и напорите за запирање на масакрот во Појасот Газа.
Предвидено е на панелот да присуствуваат вицепремиерот и министер за надворешни работи на Јордан, како и министрите за надворешни работи на Палестина, Египет и Саудиска Арабија.
На панелот под назив „Трајни градежни елементи на мирот на Блискиот Исток“ ќе се разговара и за настаните во Газа. Меѓу учесниците ќе бидат министрите за надворешни работи на Либан и Палестина, заменик-министерот за надворешни работи на Бахреин и заменик-генералниот секретар на Арапската лига.
За турскиот модел на „гаранција“ за трајно решение на палестинското прашање на тркалезната маса ќе зборуваат и истакнати претставници на академската заедница.
Четвртиот панел, кој ќе биде фокусиран на Блискиот Исток, ќе се одржи на експертско ниво, а на едно место ќе учествуваат новинари и аналитичари од тој регион кои ќе разменуваат мислења на тема „Како да се создаде нова атмосфера на Блискиот Исток“ .
– Меѓународна политика и безбедност
Во категоријата „Меѓународна политика и безбедност“ најавени се неколку панели на кои жените ќе бидат во фокусот на дискусиите како важен фактор кој активно влијае на безбедносните и дипломатските процеси во светот.
Најавен е панел под назив „Жени, мир, безбедност“, кој се одржа и на претходните форуми во Анталија, а годинава ќе се одржи под раководство на сопругата на турскиот претседател Реџеп Таип Ердоган, Емине Ердоган, со учество на високо ниво.
На Форумот ќе се разговара и за расизмот, ксенофобијата, антиисламизмот и посредувањето.
– Неразвиени земји
Ќе се одржи и панел за поддршка на неразвиените земји со учество на претставници на Технолошката банка на Обединетите нации (ОН) и Центарот за развој на приватниот сектор на УНДП.
Претставниците на Технолошката банка на ОН и Центарот за развој на приватниот сектор на УНДП ќе се состанат со претставниците на неразвиените земји.
На вториот панел, фокусот ќе биде ставен на придонесот на локалните власти за глобалните прашања.
Енергетиката и безбедноста на храната се на агендата на овогодинешниот АДФ, а на панелот за климатските промени ќе учествуваат африканските и блискоисточните земји.
Ќе се одржи и тркалезна маса со наслов „Меѓународна трговија, поврзаност и меѓузависност“, на која ќе учествува и потпретседателот на Република Туркије, Џевдет Јилмаз.
– Панели на експертско ниво
На АДФ и оваа година ќе се разговара за младите, технологијата и науката, а на вториот ден од Форумот ќе се разговара за најновите достигнувања во областа на вселенското истражување.
На панелот под назив „Вештачка интелигенција и дипломатија“, кој е планиран за третиот ден, експертите ќе разменуваат мислења за можностите и ризиците кои ги претставува вештачката интелигенција.
– Дипломатски форум Анталија
Претходниот Дипломатски форум Анталија се одржа во март 2022 година со учество на повеќе од 3.000 луѓе од 75 земји и со главна тема „Реконструкција на дипломатијата“.
На Форумот присуствуваа 17 шефови на држави и влади, 80 министри и 39 претставници на меѓународни организации.
Турскиот претседател Ердоган имаше воведен говор на Форумот и одржа 11 билатерални средби, а тогашниот турски министер за надворешни работи Мевлут Чавушоглу на маргините на Форумот одржа 67 билатерални средби.
Ердоган во рамките на Форумот се сретна и со генералниот секретар на НАТО, Јенс Столтенберг.
На средбата, на која присуствуваа околу 400 домашни и странски новинари, Туркије ја истакна потребата од отворање на хуманитарни коридори.
Турција, која се залага за крај на војната меѓу Русија и Украина и траен мир, за прв пат ги собра на маса министрите за надворешни работи на Русија и Украина, Сергеј Лавров и Дмитро Кулеба, токму на маргините на тој АДФ на трилатерална средба на која присуствуваше и турскиот министер за надворешни работи.
На Дипломатски форум Анталија големо внимание привлече состанокот на турскиот министер за надворешни работи Чавушоглу со неговиот ерменски колега Арарат Мирзојан.
Извор: Anadolu Agency (AA)
