Меѓународниот суд на правдата (МСП) пресуди дека Израел мора да се погрижи неговите сили да не вршат геноцид и мора да преземе мерки за подобрување на хуманитарната ситуација.
Израел мора да обезбеди да се зачуваат доказите за наводниот геноцид. Судот нагласи дека одлуката спаѓа во меѓународните обврски на Израел.
Израел мора да поднесе извештај до судот во рок од еден месец за тоа што прави за да ја поддржи наредбата.
Во образложението на одлуката, Судот најави дека нема да го отфрли случајот против Израел и дека има овластување да донесе итни мерки во случај на геноцид.
Судот ги призна правата на Палестинците во Газа да бидат заштитени од геноцид, а исто така изјави дека Палестинците потпаѓаат под заштита на Конвенцијата за спречување на геноцид. Тие наведуваат и дека гледаат ризици од влошување на ситуацијата во Газа.
Одлуката ја прочита судијката Џоан Доногју. Осврнувајќи се на реакцијата на Израел како одговор на нападот на Хамас на 7 октомври, судијата Доногју оцени дека израелската воена операција предизвикала цивилни жртви, голема штета на Газа и раселување на огромното мнозинство од населението. Таа ја изрази длабоката загриженост на Судот поради континуираната загуба на животи и човечко страдање.
Додека трае изрекувањето на одлуката, пред судот се одржуваат протести на кои учествуваат неколку стотици луѓе.
Одлуката доаѓа по процесот што Јужноафриканската Република го започна на 29 декември пред Меѓународниот суд на правдата, главното правосудно тело на Обединетите нации, во кое бара од Судот да воведе итни мерки за да му нареди на Израел да ги прекине своите операции во Газа.
Во пријавата, Јужноафриканската Република побара од Судот да му нареди на Израел да ги прекине воените активности во Газа, да ги запре геноцидните акти или да преземе разумни мерки за спречување на геноцид и да поднесува редовни извештаи до МСП за овие мерки.
Јужноафриканскиот поднесок од 84 страници тврди дека Израел врши геноцид врз Палестинците, ги убива, нанесува сериозни ментални и физички повреди и создава услови за живот што водат до „нивно физичко уништување“.
Република Јужна Африка својата примена ја заснова на Конвенцијата за спречување и казнување на злосторството геноцид од 1948 година, која беше составена по Втората светска војна и холокаустот.
Израел ја оцени тужбата како „неоснована“.
Пресудите на МСП се конечни и без жалба, но не постои инструмент со кој државите можат да бидат принудени да ги спроведат.
Процесот може да трае со години
Меѓународниот суд на правдата ќе одлучува само за привремени мерки. Тоа е првиот чекор во случајот кој може да се одолговлекува со години.
Во принцип, судиите на Меѓународниот суд на правдата често одобруваат привремени мерки, кои генерално се состојат од барање државата да се воздржи од каква било акција што може да го влоши правниот спор.
За привремените мерки, судот треба само да одлучи дали ќе имаат примарна јурисдикција и дали делата за кои се жалат би можеле да спаѓаат во опсегот на Конвенцијата за геноцид.
Судскиот совет кој ја донесува одлуката има 17 судии, меѓу кои 15 се постојани и по еден назначен од Јужноафриканската Република и Израел. Одлуката се носи со просто мнозинство.
Како дојде до ова?
Израел го започна бомбардирањето и блокадата на Газа откако Хамас, кој САД и ЕУ ја сметаат за терористичка организација, ја нападна израелската територија на 7 октомври. Во нападот загинаа околу 1200 луѓе, а заробени се околу 250 заложници. Израел одговори со напади врз Газа. Според Министерството за здравство, кое го води Хамас, досега загинале околу 25 000 луѓе.
Како одговор на тоа, Јужна Африка го обвини Израел за геноцид пред Меѓународниот суд на правдата.
Извор: slobodnaevropa.mk
