ИСТАНБУЛ (АА) – Турскиот претседател Реџеп Таип Ердоган ги истакна растечките напори на Турција за поттикнување на мирот и стабилноста во брзо менувачката глобална средина – ставајќи посебен акцент на стратешките односи меѓу Анкара и Вашингтон, јавува Анадолу.
„Партнерството Турција-САД е од витално значење за воспоставување стабилност во нашиот регион и во светот. Се стремиме да создадеме конструктивна и платформа за дијалог ориентирана кон резултати“, рече Ердоган за време на враќањето во Турција, по неговата официјална посета на Тирана, Албанија, каде што присуствуваше на сесијата на Европската политичка заедница.
Тој повика на обновен фокус на заедничките вредности и стратешкото усогласување, особено во рамките на НАТО.
Ердоган, исто така, се осврна на долгогодишните тензии поврзани со одбранбената соработка и санкциите, истакнувајќи: „Во врска со CAATSA, можеме со сигурност да кажеме дека има омекнување. Верувам дека и ние ќе го надминеме процесот CAATSA многу побрзо.“
Турција беше санкционирана според CAATSA, или Законот за справување со противниците на Америка преку санкции, во 2020 година за купување на рускиот ракетен одбранбен систем С-400.
Турскиот претседател нагласи дека не треба да има ограничувања во соработката во одбраната меѓу двете земји.
„Како два големи сојузници и членки на НАТО, не треба да има никакви ограничувања или пречки меѓу нас во областа на одбраната“, рече тој.
Ердоган ги повтори очекувањата на Анкара за отстранување на сите бариери што му штетат на стратешкиот сојуз. „Отстранувањето на сите пречки кои се спротивни на духот на стратешкото партнерство е нашето најголемо очекување. Секој позитивен чекор е вреден. Верувам дека ќе следат уште“, рече тој.
Ердоган, исто така, го поздрави неодамнешниот напредок, велејќи дека „Американскиот Стејт департмент одобри продажба на ракети воздух-воздух на Турција од над 300 милиони долари“.
– Сирија, Ирак и тероризмот –
Ердоган ја повика Европа да преземе одговорност за елиминирање на тероризмот во Сирија и да се започне со обновата. Тој ја пофали неодамнешната одлука на САД за укинување на санкциите против Сирија, сметајќи ја за позитивен пример.
„Сметам дека одлуката на американскиот претседател г-дин Трамп за укинување на санкциите врз Сирија е многу важна и значајна во овој контекст. Се надевам дека одлуката на мојот пријател Трамп ќе послужи како пример за сите релевантни страни, особено за ЕУ.“
Турција одржува силни врски со сириската влада, рече Ердоган, додавајќи: „Моментално имаме многу добри односи со сириската администрација. Сирискиот претседател г-дин Ахмед ал-Шара двапати ја посети Турција. Имавме исклучително продуктивни разговори.“
Овој пристап, рече турскиот претседател, ќе ги одржува мирот и стабилноста не само во Сирија, туку и во соседен Ирак.
Во врска со домашните и прекуграничните напори во борбата против тероризмот, турскиот претседател рече: „Целосното положување на оружјето од страна на терористичката организација [ПКК], целосното спроведување на одлуката за распуштање и напуштањето на илегалноста се од суштинско значење.“
Тој додаде дека се водат разговори со соседните земји за разоружување на терористичките елементи надвор од турските граници.
– Војната во Украина и конфликт меѓу Пакистан и Индија –
Турскиот претседател ја потврди подготвеноста на Турција да посредува и да ја промовира дипломатијата. „Ќе вложиме максимални напори да ги задржиме каналите за дијалог отворени меѓу страните и да продолжиме со преговорите“, рече тој во врска со Русија и Украина, чии претставници беа во Истанбул неделава на првите директни разговори по три години.
Ердоган потврди дека Турција активно посредува меѓу Вашингтон, Москва и Киев за да се стави крај на војната меѓу Русија и Украина, повикувајќи ја Европа да ги поддржи дипломатските напори на високо ниво.
„Очекуваме поддршка од сите релевантни страни, вклучително и ЕУ, за чувствителниот процес што го спроведуваме со претседателот на САД, г-дин Доналд Трамп, рускиот претседател, г-дин Владимир Путин и украинскиот претседател, г-дин Владимир Зеленски, за брзо постигнување мир во Украина“, рече Ердоган.
Турскиот претседател ја повика Европа да „ги остави зад себе политичките пречки и предрасудите“ што ја попречуваат поголемата соработка, предупредувајќи дека неуспехот да се стори тоа ќе ја еродира конкурентноста и долгорочната стабилност на Европа.
„Европа повеќе го нема луксузот да молчи“, рече тој, осврнувајќи се и на тековната војна во Украина и на хуманитарната криза во Газа.
„Ние не само што велиме „ставете крај на војната“, туку предлагаме методи, го подготвуваме теренот и повикуваме на акција. Прво и најважно, за да се стави крај на војната, оружјето мора да замолчи, а дипломатијата да проговори. Мировните преговори мора да започнат и оваа можност не смее да се пропушти.“
Во врска со неодамнешниот конфликт меѓу Пакистан и Индија, Ердоган рече: „Доколку страните побараат, секако дека ќе го направиме својот дел. Сакаме мир, не сакаме тензии меѓу двата соседа.“
– Хуманитарната криза во Газа и Западниот Брег –
Осврнувајќи се на тековното насилство во Газа и Западниот Брег, Ердоган повторно ја повика Европа да го прекине молкот и да преземе активна одговорност.
„Европа нема луксуз да молчи пред лицето на хуманитарната трагедија во Газа и нападите врз Западниот Брег. Ќе продолжиме да ги користиме сите расположливи средства за да го зголемиме притисокот врз владата на Нетанјаху.“
Тој повика на прекин на израелската воена агресија и го посочи патот кон траен мир.
„Патот кон траен мир во регионот лежи во решение со две држави. Најефикасниот начин е воспоставување географски континуирана палестинска држава во границите од 1967 година, со Источен Ерусалим како нејзин главен град“, рече Ердоган.
„Израел не може да ја осигура безбедноста на своите граѓани со убивање десетици деца, жени и невини жители на Газа секој ден. Колку побрзо ја напуштат оваа состојба на бес, толку подобро ќе биде за сите.“
„Газа нема време за губење, ниту еден ден“, рече тој. „Го кажуваме ова на секоја платформа. Израелската агресија во Газа мора да се запре.“
Извор: Anadolu Agency (AA)
