ЛОНДОН (АА) – Група од академската фела, интелектуалци, адвокати за човекови права и претставници од медиумите и граѓанските организации се собраа минатата недела во Лондон, главниот град на Велика Британија, за формирање Трибунал за Газа, независна иницијатива што ќе служи како „суд на хуманоста и совеста“, јавува Анадолу.
Трибуналот, предводен од Ричард Фалк, истакнат експерт за меѓународно право и поранешен специјален известувач на Обединетите нации (ОН) за окупираните палестински територии, презема алтернативен пат кон меѓународната правда, со цел да го насочи гласот на граѓанското општество во истражувањето на злоупотребите во конфликтот што ескалира по нападите во Израел предводени од Хамас на 7 октомври 2023 година.
Трибуналот за Газа, кој одржа дводневни подготвителни состаноци во Лондон, собра околу 100 учесници.
Во неговиот истакнат претседателски комитет се вклучени поранешните специјални известувачи на ОН, Мајкл Линк и Хилал Елвер, како и проминентните професори Нура Еракат, Сузан Акрам, Ахмет Ќороглу, Џон Рејнолдс, Дијана Буту, Џемил Ајдин и Пени Грин.
Членовите на Трибуналот се познати интелектуалци и адвокати од различни делови на светот.
Меѓу оние што присуствуваа на состанокот во Лондон се: Илан Папе, Џеф Халпер, Усама Макдиси, Ајхан Читил, Корнел Вест, Ави Шлаим, Наоми Клајн, Асли Бали, Махмуд Мамдани, Крег Мохибер, Хатем Базијан, Мехмет Карли, Сами Ал-Аријан, Франк Барат , Хасан Џабарин, Вили Мутунга, Виктор Катан и Викторија Британ.
На првиот ден од состанокот во Лондон се одржа специјална седница со претставници од палестинските граѓански организации и групи за човекови права што ќе играат клучна улога во процесот на Трибуналот.
Меѓу организациите што учествуваа беа Законот за Палестина, Мрежата на палестински еколошки невладини организации, Арапската мрежа за суверенитет на храната (APN), Адалах, Правниот центар за правата на арапските малцинства во Израел, палестинската организација за човекови права Ал-Хак, БАДИЛ, Ал-Мезан Центарот за човекови права, групата за поддршка на затвореници и човекови права Адамер и Палестинскиот центар за човекови права (PCHR).
– Структурата на Трибуналот и претстојните фази –
Состаноците на Трибуналот во Лондон се фокусираа на воспоставување оперативни стратегии, логистички процеси и принципи на комуникација.
Според организаторите, втората фаза на Трибуналот за Газа е закажана за мај 2025 година во Сараево, Босна и Херцеговина, каде што подготвените извештаи, изјавите на сведоците и нацрт-декларациите ќе бидат споделени со јавноста.
На заседавањето во Сараево се очекува да говорат претставници на погодените заедници и вештаци.
Главната расправа на Трибуналот, клучен дел од иницијативата, е планирана за октомври 2025 година во Истанбул, Туркије.
Во Истанбул експертска комисија ќе претстави нацрт на наодите и одлуките на Трибуналот, вклучително сведоштва од сведоци и изјави од палестински цивили и организации погодени од кризата.
Трибуналот има намера да произведе законски веродостојни препораки и да ја подигне светската свест за кризата во Газа.
Ќе бидат објавени и посебни одлуки со овластување и препораки врз основа на последните случувања во процесот на Трибуналот за Газа.
– Форум за алтернативна правда –
Формирањето на Трибуналот ги одразува растечките фрустрации од утврдените ограничувања и одложувања во формалните меѓународни правосудни системи, како што се Меѓународниот суд на правдата (МСП) и Меѓународниот кривичен суд (МКС), каде што случаите во врска со израелско-палестинскиот конфликт се одвиваат бавно.
И покрај тековните истраги на МСП и МКС – од кои едниот ја вклучува тужбата поднесена од Јужноафриканската Република против Израел во која се тврди дека има прекршување на Конвенцијата за геноцид – организаторите на Трибуналот за Газа тврдат дека овие официјални тела често се ограничени со обемни процедури и надворешни политички притисоци.
Во соопштението Трибуналот ја нагласи својата посветеност на инклузивноста и пристапноста, повикувајќи ги палестинските граѓански групи и поединци директно погодени од конфликтот да поднесат докази и сведоштва.
Ова тело, велат организаторите, има цел да ја пополни празнината со фокусирање на човечкото влијание врз политиките и акциите на Израел врз палестинските цивили.
Покрај решавањето на неодамнешните настани, правната рамка на Трибуналот ќе ги интегрира темите на колонијализмот на доселениците и апартхејдот, контекстуализирајќи ги неговите наоди во деценискиот израелско-палестински конфликт и историските настани, како што се Накба од 1948 година и окупацијата на палестинските територии од страна на Израел по 1967 година.
Според организаторите, Трибуналот во Газа „ги црпи својата моќ и авторитет не од владите, туку од народот и од Палестинците особено, кој ја користи интелектуалната и совесната акумулација на човештвото, со која секој со здрав разум може да се согласи и што може да произведе пресуди и документи на кои може да се повика во врска со идните проблеми“.
Извор: Anadolu Agency (AA)
