АМСТЕРДАМ (АА)
– Селман АКСУНГЕР
Холандскиот историчар и експерт за Русија, Хуберт Смитс, ја пофали посредничката улога на Турција во мировните преговори меѓу Русија и Украина што ќе се одржат утре во Истанбул и додаде дека Турција има исклучително важна позиција, јавува Анадолу.
Во пресрет на средбата меѓу рускиот и украинскиот претседател, Владимир Путин и Владимир Зеленски, во Истанбул, Смитс за АА ја нагласи важноста на геополитичката позиција на Турција како домаќин на таа средба.
Смитс, кој повеќе години работел и како новинар во Москва и Киев, рече дека Турција би можела да игра клучна улога во мировните преговори меѓу Русија и Украина поради нејзините односи со двете земји.
Тој верува дека Турција има важен адут на дипломатската маса.
„Доколку Турција го затвори теснецот за руската морнарица, тоа би можело да биде сериозен проблем за Русите. Ова е адут што турската Влада, мислам, никогаш не го искористила“, рече Смитс.
– Пристигнувањето на Путин во Истанбул има многу симболично значење
Смитс не е сигурен дали рускиот претседател Путин лично ќе учествува во преговорите што ќе се одржат во Истанбул.
„Многу се мали моите очекувања дека Путин лично ќе дојде во Истанбул и ќе учествува во преговорите. Путин не сака да биде дел од преговорите“, рече тој.
„Доколку Путин навистина дојде во Истанбул, тоа симболично ќе значи многу бидејќи тогаш ќе покаже дека е подготвен да разговара со некој кого не го признава како легитимен шеф на државата Украина. Во Москва и Кремљ постојано зборуваат за неонацистите во Украина, фашистите во Киев, обидот за државен удар што им ја даде власта, Западот. Со други зборови, тие веќе неколку години јасно ставаат до знаење дека Украина не ја сфаќаат сериозно како независна, суверена држава. Доколку Путин дојде во Истанбул, тој ќе разговара со некој кого не го признавал последните три години“, рече Смитс.
Оценувајќи го евентуалното примирје меѓу Русија и Украина, Смитс рече дека очекувањата би се зголемиле доколку навистина дојде до преговори на високо ниво.
– Европа цел на Русија
Нагласувајќи дека Истанбул е посоодветно место за мировни преговори отколку главните градови на Европа, Хуберт Смитс рече дека Берлин, Лондон и другите европски метрополи би биле неприфатливи за Русија.
„Преговарачка маса во Берлин или Лондон би била апсолутно неприфатлива за Русија. Европа се смета за непријател за Русија, а во исто време Европа е главна цел на Русија уште од Виенскиот конгрес. Руската надворешна политика може да се сумира во едно – Русија ги одредува условите за мир во Европа“, рече тој.
Смитс рече и дека Русија ја позиционира Турција поинаку од Европа и не ја гледа како закана.
„Турција е членка на НАТО, но тоа не е доволна причина руската Влада да ја гледа Турција како непријател на ист начин како што ја гледа Европа. Таа не е нуклеарна суперсила, но Турција е сериозна воена и индустриска сила“, рече тој.
– И Украина сака добри односи со Турција
Хуберт Смитс понатаму рече дека е важна секоја можност што нуди шанса за преговори, без оглед на тоа дали се среќаваат лидерите или нивните делегации.
Тој истакна дека Украина, исто така, им придава важност на односите со Турција како домаќин на преговорите.
„Секако, Украина, исто така, многу е заинтересирана за добри односи со Турција. Тоа, исто така, е поради теснецот. Црно Море е поважно за Украина, воено и комерцијално, отколку за Русија. Црно Море е единствен излез на море за Украина“, рече тој.
– Преговорите во април 2022 година
Потсетувајќи дека во 2022 година во Истанбул се одржаа преговори меѓу Русија и Украина, Смитс рече дека три години Путин и руската Влада тврдат дека речиси е постигнат договор во април 2022 година во Истанбул, но за тоа не постои никаков документ.
Смитс потсети дека за време на преговорите во Истанбул во 2022 година имало сериозни несогласувања меѓу украинската и руската делегација за две главни прашања.
„Прво, стануваше збор за силите што ќе го следат и контролираат прекинот на огнот. На пример, еден од условите на Украина беше Турција да биде гарант на прекинот на огнот. Русија беше категорично против ова и ја претстави Белорусија како гарант што е алтернатива на Турција. Друго прашање што остана нерешено во преговорите во Истанбул во 2022 година беше зоната за забранети летови“, рече тој.
Смитс нагласи дека Украина била во послаба позиција во преговорите во 2022 година отколку што е денес.
„Во тоа време Украина беше на раб на катастрофа. Успешно го бранеше Киев, но украинската армија немаше никаква предвидливост што ќе се случи следно. Атмосферата беше под влијание и на веста за злосторствата во Буча. Значи, моментната ситуација во Украина, според мене, е посилна отколку што беше за време на преговорите во Истанбул во 2022 година“, заклучи тој.
Извор: Anadolu Agency (AA)
