АНКАРА/ИСТАНБУЛ (АА) – Националниот истражувачки центар за поморско право при Универзитетот во Анкара (ДЕХУКАМ) ја објави првата академска студија за Поморско просторно планирање (МСП) на Туркије, со која земјата се стреми кон одржливо и ефикасно искористување на своите морски површини, јавува Анадолу.
Турските напори за воспоставување поморско просторно планирање започнаа пред неколку години, со цел да се заштитат нејзините права и интереси во околните мориња, да се проценат влијанијата од идните поморски активности врз животната средина и да се оптимизира користењето на морските подрачја.
Со поддршка од релевантни институции, процесот влегува во завршна фаза.
Како дел од иницијативата, ДЕХУКАМ објави и мапа достапна на веб-страницата „www.dmpturkiye.dehukam.org“.
Мапата покажува дека под концептот на поморско просторно планирање, зоните надвор од територијалните води на Туркије се дефинирани за економски, научни и воени активности, со јасно определени области за секоја цел.
– Продлабочување на концептот „Сина татковина“
Официјалните извори информираат дека наскоро ќе биде формиран висок Меѓуинституционален координативен комитет под покровителство на Претседателството и во координација со Министерството за надворешни работи, за подобро управување со прашањата на МСП низ државните институции.
Турската Република Северен Кипар, исто така, наводно спроведува слични студии за прогласување сопствено МСП.
Се очекува студијата да придонесе за подлабоко разбирање на концептот „Сина татковина“ меѓу јавноста и секторите, како и да обезбеди поорганизирано користење на морските простори со почитување на еколошките аспекти.
– Цел на МСП е најефикасна употреба на морските области
Од ДЕХУКАМ истакнуваат дека морињата не се само извор на природно богатство туку и клучен елемент за економски развој, безбедност на храната и здравје на екосистемите.
Ефективното, одржливо и повеќекратно управување со морињата е од клучно значење и тука доаѓа во игра МСП.
МСП не е само алатка за заштита на морските области и евалуација на економскиот потенцијал, туку придонесува и за зајакнување на сината економија, управувањето со морските заштитени подрачја, борбата против климатските промени и обезбедувањето на иднината на морињата.
Иако Туркије сè уште официјално нема усвоено МСП, досега се реализирани голем број студии и проекти во соработка со јавни институции, универзитети, граѓански организации и приватниот сектор.
Расте и академскиот интерес за МСП, при што темата нашироко се дискутира на национални и меѓународни конференции, симпозиуми и работилници.
Како дел од овие напори, ДЕХУКАМ го предводеше формирањето на платформата Туркије МСП, која има цел да ги претстави напорите на земјата на ова поле во структурирана рамка.
Платформата вклучува ажурирани информации за проектите поврзани со МСП во Туркије, одговорните власти, актуелната законодавна инфраструктура и основните елементи на МСП.
– Мапа на ДЕХУКАМ на морското просторно планирање на Туркије
Еден од најзначајните елементи на платформата Туркије МСП е токму новата мапа, создадена врз основа на отворени податоци обезбедени од јавни и приватни извори. Мапата визуелно ги прикажува поморските активности, потенцијалните зони и потребите за планирање и претставува важен ресурс за носителите на одлуки, истражувачите и инвеститорите.
Мапата МСП визуелно ги прикажува морските активности, потенцијалните области на употреба и потребите за планирање во турските води. Таа служи како критична референција за носителите на одлуки, истражувачите и инвеститорите. Развојот на ваква мапа означува конкретен и стратегиски чекор во процесот на морско просторно планирање на Туркије.
Мапата, создадена како академска студија, не го претставува официјалниот став на Туркије. Назначените области на картата ДЕХУКАМ означуваат зони за спроведување на проектот и не подразбираат државна јурисдикција.
Сепак, платформата МСП Туркије функционира не само како алатка за споделување информации туку и како стратегиска платформа што ја зајакнува соработката меѓу повеќе засегнати страни, ја премостува академијата и практиката и го поддржува креирањето политики.
Сите овие напори ја одразуваат решеноста на Туркије научно да ја изгради својата визија за „Сината татковина“ – препознавање на економскиот потенцијал, еколошката вредност и геополитичката важност на морињата што ја опкружуваат земјата.
Туркије има цел да развие сеопфатен и одржлив модел на управување за нејзините морски области, обезбедувајќи зачувување и развој на „Сината татковина“ и за сегашните и за идните генерации.
Главниот извршен директор на ДЕХУКАМ, Мустафа Башкара, за Анадолу зборуваше за првата академска студија за МСП на Туркије и ја истакна растечката глобална потреба од морски ресурси.
Сепак, Башкара предупреди дека зголемената употреба на морето почна да ја загрозува одржливоста на морињата, морските екосистеми и биодиверзитетот.
„Затоа студиите за морско просторно планирање беа иницирани од УНЕСКО со иницијативи на Меѓувладината океанографска комисија на почетокот на 21 век“, рече тој.
Тој истакна дека додека ЕУ го направи МСП задолжителен за земјите членки со директива од 2014 година, а Туркије, како нечленка, избра да го спроведува МСП целосно во рамките на сопствениот суверенитет.
Тој нагласи дека истражувањето и активностите предводени од ДЕХУКАМ се засноваат врз пристап базиран врз екосистем и дека платформата МСП Туркије опфаќа студии, проекти и институционални наоди поврзани со морското просторно планирање.
– „Жива“ мапа
„Нашата работа е заснована врз научни податоци и реализирана е во соработка со државни институции. Оваа мапа не е краен продукт, туку ‘жива мапа’ што постојано ќе се ажурира и надградува според новите потреби и откриени подрачја“, истакна Башкара.
Тој изјави дека морските потреби на Туркије – како што се енергија, рибарство и транспорт – ќе достигнат нови димензии преку употреба на мапата МСП и интеграција со сината економија.
„Нашата работа на ова поле се заснова врз академски научни податоци и се произведува со користење на јавно достапни ресурси, во координација со јавните институции“, рече тој.
Извор: Anadolu Agency (AA)
